Mag jouw paard nee zeggen?
24 maart 2018 | HorseConnect – Carola van Berckel
Een paard dat staakt is corrigeerbaar. Meestal komt de staking voort uit angst, te veel (werk)druk, een harde manier van aanpakken, onbegrip of vermoeidheid.
Ben jij een deel van het probleem of een deel van de oplossing?
“Hij moet luisteren!”
Dit is een kreet die ik vaak tegenkom, vervuld van frustratie. Het gevolg is vaak dat je het paard gaat dwingen of slaan om dat te krijgen wat je van hem wilt. Dit schaadt het vertrouwen van je paard. Onder de noemer ‘hij moet respect voor mij hebben’ vergoelijk je je eigen gedrag.
Door na te gaan waarom je paard iets niet wil krijg je veel meer informatie over je paard en over jezelf. Een paard dat zich niet veilig voelt bij jou en niet met jou mee wil, kan wanneer iemand anders hem overneemt die hij wel vertrouwt, heel ander gedrag vertonen. Problemen die jij tegenkomt met je paard kunnen dan ook bij die ander ineens snel opgelost zijn.
Mag jouw paard een mening hebben?
Inspraak? Wanneer je een paard leert meedenken en leert aangeven wat hij wel of niet prettig vindt kan zeker ten goede komen aan de relatie met je paard.
Hoe ziet dat er nu uit? Mijn paard wil graag voordat hij op de trailer gaat, eerst nog even in zijn box plassen. Dit kan hij duidelijk aangeven doordat hij onrustig wordt of niet fijn van de trailer af komt wanneer hij nog niet geplast heeft.
Ruimte maken voor je paard vraagt van jou om je doelgerichtheid te laten varen en te werken met wat er ontstaat. Van daaruit kom je uiteindelijk toch vaak weer bij je doel. De weg die je bewandelt is belangrijker dan het uiteindelijke doel.
Vormen van ‘Nee’ zeggen
Een paard kan op verschillende manieren aangeven dat hij iets niet prettig vindt of niet wil, om wat voor reden dan ook. Een greep uit de verschillende uitingen: Staken/weigeren; Afsluiten; Achteruit lopen; Hoofd van je af bewegen; Hoofd hoog houden; Oren plat leggen; Bokken; Steigeren; Het gewicht van het lichaam van jou af bewegen; Bijten; Trappen.
De grootte van een signaal is afhankelijk van de druk die je geeft en of je de voorgaande signalen hebt gezien of niet. Hoe meer signalen je hebt gemist hoe groter en soms heftiger de reactie kan worden.
Interactie met je paard
Communicatie met je paard is iets wat voortdurend gebeurt of je dat nu wilt of niet. Voor interactie moet je zelf moeite doen, het is een wisselwerking tussen jou en je paard. Het gaat om onderlinge beïnvloeding. Wanneer er geen interactie is tussen jou en je paard is het moeilijk om te weten hoe jouw paard zich voelt en hoe hij in zijn vel zit.
Een paard kan al ‘Nee’ zeggen wanneer je hem wilt aanraken… De meeste mensen zien de ‘kalmerende’ signalen niet die paarden geven. Wanneer je een paard aan wilt raken en het paard wil dit liever niet of vindt dit niet prettig, dan geeft hij dit aan. Veel mensen gaan echter voorbij aan die vaak ‘subtiele’ signalen die het paard geeft. Stel je voor dat iemand jou aan wil raken of aan raakt waar jij dit niet prettig vindt…. Wat doet dat met jou? Wat is jouw reactie daarop?
Elke beweging van een paard heeft een doel, een betekenis, zo ook wanneer hij niet wil bewegen.
Veiligheid en comfort zijn de belangrijkste issues voor een paard. Voelt hij zich niet veilig, dan wil hij liever niet met je mee.
Elke beweging die jij maakt heeft voor het paard ook een betekenis. Wees je dus bewust van wat je met je lichaam doet. Ook jouw intentie is voor het paard zichtbaar, voelbaar en tastbaar.
De manier waarop jij leiding geeft, waarop je in je vel zit is van invloed op het gedrag van jouw paard. Een paard kijkt dwars door het masker heen dat je als mens vaak naar elkaar en naar de wereld om ons heen ophoudt. Het voelt en ziet wie jij écht bent en zal daarop reageren.
Waarom kan een paard ‘Nee’ zeggen?
- hij voelt zich niet veilig
- hij vertrouwt de situatie niet
- hij vertrouwt de begeleider niet
- hij heeft pijn
- hij kan het niet
- hij wil niet weg bij de andere paarden
- hij wil niet aan het werk
Het paard zegt ‘Nee’ omdat hij zich niet veilig voelt
Het zich niet veilig voelen kan verschillende oorzaken hebben, zowel uit de omgeving komen als van de begeleider of van het paard zelf. Geluiden hebben invloed op het welbevinden van een paard en daarmee ook op de manier waarop hij al dan niet aan het werk gaat.
Wanneer het paard zich vertrouwt voelt in de omgeving en met de begeleider, kun je hem makkelijker nieuwe dingen aanleren of met nieuwe situatie in aanraking brengen.
Externe factoren zoals een harde wind kunnen onrust veroorzaken en daarmee ook de bereidwilligheid tot meewerken verkleinen.
Het paard zegt ‘Nee’ omdat hij pijn heeft
Wanneer jij niet dezelfde taal spreekt als degene waar je mee omgaat en jij wilt aangeven dat je pijn hebt, is je lichaamstaal de enige manier waarop je iets duidelijk kunt maken. Vaak geeft een paard al aan dat er iets aan de hand is, maar zijn de signalen slechts heel klein en nauwelijks waarneembaar voor de meeste mensen. Voor het herkennen van pijn bij je paard is het van belang om je paard goed te kennen en te weten hoe hij is wanneer hij in orde is.
Het paard zegt ‘Nee’ omdat hij het niet kan
Onvermogen van het paard kan tot een staking leiden. Wanneer er een langere periode te veel van een paard gevraagd wordt, kan een paard gaan blokkeren. Dit kan zowel op fysiek als op mentaal of emotioneel vlak zijn. Soms raakt een paard uitgeblust of sluit hij zich af.
De bouw van een paard bepaald vaak of hij geschikt voor een bepaalde tak van sport. Maar de mentale gesteldheid, zijn karakter en zijn persoonlijkheid hebben invloed op welk vlak het paard het beste tot zijn recht komt. Hier wordt momenteel nog niet zo veel aandacht aan besteed.
Het paard zegt ‘Nee’ omdat hij niet weg wil bij de andere paarden
Niet weg willen bij de andere paarden heeft te maken met verschillende aspecten. Van belang is om dit stap voor stap op te bouwen. De verlatingsangst is groot en wordt alleen groter wanneer je met dwang probeert hier doorheen te breken. Ook hierin is het bouwen aan vertrouwen een sleutel.
Wanneer het paard merkt dat hij telkens weer teruggaat naar zijn maatjes en zijn vertrouwde omgeving zal hij steeds meer gaan vertrouwen op jou als begeleider.
Druk of Dwang? Pas je druk of dwang toe wanneer je paard weigert om met jou mee te gaan? Weigert te doen wat je van hem vraagt? Druk kan de situatie nog erger maken, het stressniveau van je paard neemt dan toe.
Het paard zegt ‘Nee’ omdat hij niet aan het werk wil
Het niet aan het werk willen heeft vaak een oorzaak die in het verleden ligt. Een paard dat bijvoorbeeld met een slecht passend zadel heeft gelopen zal minder graag willen werken dan een paard dat dit niet kent.
Een ander voorbeeld is wanneer de training van de afgelopen tijd erg zwaar is geweest voor hem en hij spierpijn heeft of weinig energie heeft.
Zo zijn er legio redenen waarom een paard niet mee zou willen werken. Van belang is dat er wederzijds begrip en respect is.
Vertrouwen is naar mijn mening essentieel in relatie met je paard. Het is een proces om vertrouwen op te bouwen. Een weg die je kiest om in te slaan. Niet jouw doel is van belang, maar juist de weg die je gaat met je paard.
Gaandeweg zal je uitdagingen tegenkomen en de manier waarop jij daarmee omgaat bepaalt of dit wel of niet bouwt aan het vertrouwen van je paard. Het is een continue luisteren en opnieuw bekijken of dit de juiste weg is voor jou en je paard. Dat geeft verfijning en leidt jou samen met je paard naar eenheid en harmonie.
Waarom weigert het paard soms te doen wat ik van hem vraag?
Je inleven in de wereld van een paard is daarvoor van belang. Evenals het weten hoe jouw paard in elkaar zit. Wat voor karakter heeft hij? Wat heeft hij nodig om zich veilig te voelen? Wat motiveert hem?
Weerstand bij het paard, vanuit zijn oogpunt is de weigering vanuit het overlevingsprincipe. Vanuit het oogpunt van het paard is de weerstand logisch, natuurlijk, intelligent en rationeel. Een paard met sterk ontwikkelde overlevingsvaardigheden is vaak intelligent, alert en sensitief en heeft veel ervaring.
Leiderschap en vertrouwen
Of het paard zijn vertrouwen aan de mens geeft, hangt af van de leiderschapskwaliteiten van die persoon. Het paard zal zich pas afhankelijk van de mens opstellen wanneer hij hem volledig vertrouwt.
Wanneer er enige twijfel is bij het paard in het vertrouwen naar de mens toe, dan zal hij aarzelen om mee te werken, weigeren, stilstaan etc. Vaak wordt dit betiteld als ongehoorzaamheid.
Redenen om te weigeren voor een paard:
- Angst
- Miscommunicatie
- Geen vertrouwen
- Disrespect
- Pijn
Echte leiders gebruiken geen geweld. Bij paarden zie je dat degene die een stabiel leiderschap hebben met kleine, subtiele signalen hun weg door een kudde vinden. Het respect dat de anderen voor dit paard hebben is o.a. te zien in de ruimte die ze hem geven.
Help je paard om meer vertrouwen in de situatie te krijgen. Door in communicatie te blijven kun je meer bereiken dan door geweld.
Respect vraag je en kun je niet afdwingen
Een paard zal, vanuit zijn natuur, regelmatig jouw leiderschapskwaliteiten blijven testen, ook al vertrouwt hij meestal op jou en laat hij zich leiden.
Het bouwen aan vertrouwen en respect bij een paard begint vrijwel altijd vanaf de grond. Creëer een vriendschap met je paard op basis van wederzijds respect, vertrouwen en begrip.
Bestaat een respectloos paard?
Of is dit miscommunicatie vanuit de mens?
Paarden gedragen zich precies zoals zij zich voelen. Geen masker, geen façade….
Respect is een mening en visie op een situatie. Vanuit de wereld van de mens kan gedrag respectloos zijn of lijken. Vanuit de wereld van het paard kan dit het tegenovergestelde zijn. Naar mijn mening is een paard dat geen respect heeft voor een mens meestal gecreëerd door een mens. Dit door onwetendheid of onbegrip.
Wanneer paarden niet willen bewegen kun je verschillende tactieken inzetten:
- verander van positie
- neem een korte pauze en vraag opnieuw
- zet het paard achterwaarts alvorens hem weer naar voren te vragen
- het bewust laten bewegen van de achterhand
- verander je eigen intentie
- besteed aandacht aan je ademhaling
- maak opnieuw verbinding met je paard
- uitnodiging versus eis, wees je bewust van wat je inzet
- start met een andere oefeningen en kom er later op terug
Elke beweging van een paard heeft een betekenis, zo ook wanneer hij niet wíl bewegen.
Veiligheid en comfort zijn de belangrijkste issues voor een paard. Voelt hij zich niet veilig, dan wil hij liever niet met je mee.
Elke beweging die jij maakt heeft voor het paard ook een betekenis. Wees je dus bewust van wat je met je lichaam doet.
Ga je voor relatie of voor prestatie? Het een sluit het ander niet uit. Wanneer je een goede relatie met je paard hebt, komt dit ten goede aan de prestatie met je paard!
Lees hier het originele artikel.
Blogs
Paarden leren snel, timing is cruciaal
25 oktober 2020 | Join the Horse - Carola van Berckel
Mist er iets in de relatie met je paard
2020 | Join the Horse - Carola van Berckel
In de media
Er wordt te weinig gekeken naar de emoties van het paard
19 november 2021 | De Hoefslag - Femke Verbeek
12 sleutels - bouwen aan vertrouwen
9 december 2017 | HorseConnect - Carola van Berckel